We doen het allemaal, als ouder, opa of oma, juf of familielid, we maken contact met kinderen. Maar vaak als er iets specifieks besproken moet worden gaat het gesprek niet altijd zoals we willen. Communiceren met kinderen is zeker niet eenvoudig, andersom is het voor kinderen ook niet makkelijk om met volwassenen te communiceren. De wereld van volwassenen en kinderen loopt erg uiteen. Om open en geïnteresseerd met elkaar te kunnen communiceren is er soms een extra inspanning nodig. Hoe voer je nou een echt gesprek met jouw kind en hoe kom je tot de kern?
Als je met je kind wil communiceren is het belangrijk dat je eerst leert luisteren. Wanneer je een kind vanuit een houding van respect en bescheidenheid benadert zal je in staat zijn om meer contact te maken en daadwerkelijk een gesprek in twee richtingen kunnen voeren. Door jouw houding zal je kind al snel geneigd zijn te gaan vertellen. Geef je kind de ruimte om te vertellen en luister zonder oordeel of het gesprek te sturen.
Kinderen hebben namelijk van nature een innerlijke wijsheid waar niet altijd naar geluisterd wordt. Die innerlijke wijsheid is al aanwezig bij de geboorte. Een pasgeboren baby communiceert uit zichzelf, door verschillende huiltjes te laten horen, om duidelijk te maken wat hij wil. Het is aan ons om die huiltjes te interpreteren, door te luisteren naar de toonhoogtes en de lengte ervan.
Kinderen leveren enorme prestaties. Zo leren zij vanaf hun geboorte vloeiend een taal spreken, of misschien wel twee, terwijl volwassenen die een nieuwe taal leren deze zelden vloeiend zullen beheersen. Ook het werken op een tablet of laptop laat zien dat kinderen een enorm vermogen hebben om informatie te verwerken, veel sneller en veel meer dan wij als volwassenen. De taalontwikkeling is alleen niet altijd zo ver dat kinderen exact alles kunnen uitdrukken wat ze eigenlijk willen zeggen.
Volwassenen maken vaak genoeg de vergissing dat, als een kind de woorden van een taal uit kan spreken, er dan vanuit te gaan dat het kind dan ook in staat is om vragen te formuleren die hem bezighouden. Tot een leeftijd van een jaar of tien is dit meestal niet het geval en stellen ze herhaaldelijk dezelfde vragen. Hoe herkenbaar is deze uitspraak; “Dat heb ik al tien keer gezegd dan moet je maar luisteren”, voor jou? Realiseer je, als je dit zegt dan, dat het niet zo is dat jouw kind niet oplet of niet luistert, maar dat hij in zijn ontwikkeling nog niet in staat is om de juiste vragen te formuleren op het antwoord dat hij wil horen en daarom soms wel 100 keer op een dag hetzelfde aan je vraagt.
Om goed te kunnen praten met je kinderen is het essentieel om rekening te houden met een aantal belangrijke verschillen.
Allereerst de onderwerpen waar ouders graag over praten met hun kinderen. Heel herkenbaar voor jou zijn waarschijnlijk; school, pesten, huiswerk en gezondheid. Als je kind uit school komt is meestal je eerste vraag; “Hoe was het op school?” gevolgd door; “Wat heb je allemaal gedaan?” of “Heb je veel huiswerk?” De wereld van kinderen verschilt nogal van die van volwassenen. Misschien wil je kind helemaal niet over school praten of vertellen hoe hij de dag beleefd heeft. Je kan bijvoorbeeld vragen; “Wat zullen we gaan doen?”, “Waar heb jij zin in?” of “Wil je even kletsen?”. Je kind zal dan zelf aangeven waar zijn of haar behoefte voor dat moment ligt.
Volwassenen denken vaak dat een kind alles kan zeggen wat hij wil zodra hij vloeiend kan praten. Tot een jaar of tien zijn kinderen nog niet in staat om alles goed onder woorden te brengen, maar ook omgekeerd; het formuleren van antwoorden op jouw vragen aan hem is heel moeilijk. Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen, maar voor de meeste kinderen geldt dat de taalvaardigheid tot een leeftijd van ongeveer tien jaar wezenlijk verschilt van die van de ouders. Omdat kinderen afhankelijk zijn van hun ouders geven ze veelal sociaal wenselijke antwoorden, ze passen zich aan en zeggen wat ze denken dat jij wil horen.
Een ander verschil is gevoeligheid. Kinderen zijn sensitief ingesteld en begrijpen situaties vaak allang voordat ze deze onder woorden kunnen brengen. Alle kinderen, maar zeker kinderen die hoog sensitief zijn voelen dingen aan die jij nog niet onder woorden hebt gebracht. Denk hierbij aan bijvoorbeeld spanningen, verdriet, maar ook blijdschap. Let maar eens op als je een hoog sensitief kind hebt en je bent zelf verdrietig zonder dit te laten zien of uit te spreken. Hoe vaak komt jouw kind je dan spontaan die knuffel geven die jij op dat moment zo nodig hebt?
De gedachten van kinderen zijn ook zeer de moeite waard om naar te luisteren. Een kind kan namelijk moeiteloos schakelen van de werkelijkheid naar fantasie zonder jou daarvan in kennis te stellen. Iets om in je achterhoofd te houden in een gesprek met een kind.
Als je in gesprek wil gaan met je kind volgen hieronder een aantal fijne tips.
Ik hoop dat ik jullie heb geïnspireerd met deze blog en dat jullie tot hele mooie waardevolle gesprekken komen met je kind. Door veel te praten met je kind kan het ook helpen om periodes waarin bijvoorbeeld veel spanning is of wanneer alles net even anders loopt dan normaal, beter te verwerken. Misschien heeft je kind wel heel veel vragen maar durft hij ze niet te stellen omdat het al zo`n beladen onderwerp is. Dan is het heel fijn op om een prettige manier met je kind in gesprek te gaan.
Mocht het toch niet helemaal lukken, dan weten jullie mij te vinden!
Liefs,
Tabitha